5+1 τρόποι για να πετύχεις την τέλεια επικοινωνία με τους άλλους

από τη Λουκία Τζωρτζακάκη

Οι άνθρωποι «συναθροίζονται, αλλά δεν επικοινωνούν». Πολλές φορές έρχονται άνθρωποι στο γραφείο μου, με κύριο αίτημα την ελλιπή επικοινωνία με τους δικούς τους (σύντροφο, συγγενείς, εργασιακό περιβάλλον).  Ζητούν απάντηση στο ερώτημα «τι κάνω λάθος;», «γιατί δεν ακούγομαι;».

Είναι αλήθεια ότι η αποτελεσματική επικοινωνία, εμπεριέχει ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων οι οποίες προσαρμόζονται στο προσωπικό στυλ του καθενός, αλλά και μεταβάλλονται ανάλογα με την δεδομένη στιγμή και κατάσταση. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες αρχές – δεξιότητες,  που αν λάβει κανείς υπόψη,  θα βελτιώσει την επικοινωνία με το περιβάλλον του:

Ακούμε ενεργά. Η ακρόαση είναι ίσως το σημαντικότερο μέρος της αποτελεσματικής επικοινωνίας. Η ενεργή ακρόαση δεν αφορά απλώς στην ακοή, αλλά περιλαμβάνει την επαφή με τα μάτια, το κούνημα του κεφαλιού (νεύμα), τις κατάλληλες και έγκαιρες απαντήσεις και τη συνολική συγκέντρωση στο περιεχόμενο της επικοινωνίας. Κάνονταςσχετικές ερωτήσεις και επαναλαμβάνοντας αυτό που μας λέει ο άλλος και κυρίως αναφερόμενοι στις πιο σημαντικές σκέψεις, επιθυμίες και προβληματισμούς του, βοηθάμε ενεργά στην οικοδόμηση σχέσης και εμπιστοσύνης. Στην ενεργή ακρόαση περιλαμβάνεται επίσης η αναζήτηση  μη λεκτικών αντιλήψεων, όπως η γλώσσα του σώματος, η οποία πολλές φορές μεταφέρει και το ουσιαστικό μήνυμα της επικοινωνίας, περισσότερο από το λεκτικό περιεχόμενο αυτής. 

Έχουμε άνευ όρων θετική αποδοχή: Δείχνουμε συμπάθεια στον άλλον την ώρα που εκφράζουμε τα συναισθήματα ή τις σκέψεις μας: Πριν αρχίσουμε να εκφραζόμαστε, καλό θα είναι να μπούμε στη θέση του άλλου και να προσπαθήσουμε  να φανταστούμε πώς θα νιώθει ακούγοντας αυτά που θέλουμε να του πούμε, πόσο θα του κοστίσει να κάνει αυτό που του ζητάμε και τι προϋποθέσεις απαιτούνται για την υλοποίηση των όσων ζητάμε.

Πώς δείχνουμε κατανόηση και αποδοχή:

-Με τον τόνο της φωνής μας (σταθερός, ήπιος, ζεστός)

-Την στάση του σώματός μας (με φορά προς τον συνομιλητή μας, θέση χεριών που να μην παραπέμπει σε άμυνα, επίθεση, βαρεμάρα, εκνευρισμό, απουσία ανήσυχων ποδιών)

-Τις εκφράσεις του προσώπου μας (κλείσιμο ματιών με ένδειξη κατανόησης του περιεχομένου, νεύματα ενσυναίσθησης)

Ειλικρίνεια: Εκφράζoυμε τα συναισθήματά μας για το θέμα που συζητάμε με ειλικρίνεια, σαφήνεια και χωρίς χαρακτηρισμούς: «Πάντα έτσι ήσουν», «Ποτέ δεν με ακούς», «Δεν σε ενδιαφέρω πια». Είναι προτιμότερο να πούμε: «Αισθάνομαι θυμωμένη μαζί σου γιατί θεωρώ ότι με παραμελείς το τελευταίο διάστημα» ή «Θα ήθελα σε παρακαλώ όταν μιλάμε να με κοιτάς, γιατί διαφορετικά μου δίνεις την εντύπωση ότι δεν με ακούς». Όταν λέμε κάτι καλό είναι να εκφράζουμε και τα θετικά μας συναισθήματα στον συνομιλητή μας. Όταν ο άλλος γνωρίζει ότι ενδιαφερόμαστε  γι’ αυτόν –ανεξάρτητα από το παράπονο ή τον θυμό που εκφράζουμε- αισθάνεται λιγότερο απειλημένος κι εχθρικός, και ίσως ενοχληθεί λιγότερο απ’ όσα θα πούμε.

Δες κι αυτό: Μήπως δεν προπονείσαι σωστά;

Ακρίβεια: Όταν μιλάμε χρειάζεται να είμαστε ακριβείς και περιγραφικοί. Γενικεύσεις όπως «Ποτέ δεν ενδιαφέρθηκες για μένα», «πάντα έτσι ήσουν», δεν επιτρέπουν στον συνομιλητή μας να καταλάβει ακριβώς τι εννοούμε, τι ακριβώς θέλουμε ενώ τον θέτει σε κατάσταση άμυνας, υπόθεσης και χαρακτηρισμού. Η επιθυμία μας, χρειάζεται να έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο, καθώς αυτό θα διευκολύνει την επίλυση του υπό συζήτηση θέματος,  (π.χ. «Θα ήθελα να με κοιτάς όταν μου μιλάς, γιατί έτσι νιώθω ότι μου δίνεις περισσότερη σημασία» ή «Θέλω να είσαι πιο ρομαντικός»…., μπορούμε να πούμε: «Μου αρέσει όταν είσαι τρυφερός, όταν μου κρατάς το χέρι και μ’ αγκαλιάζεις».Όταν επικοινωνούμε χρειάζεται να είμαστε ξεκάθαροι και σίγουροι.

Απλοποιούμε. Απλά, ξεκάθαρα, περιεκτικά και συνοπτικά μηνύματα  έχουν τον θετικότερο  αντίκτυπο, ειδικά στις μέρες μας  όπου ο καθένας καθημερινά κατακλύζεται από πληροφορίες και υποχρεώσεις. Αποφεύγουμε λοιπόν τις σύνθετες σκέψεις, τις πολύπλοκες τοποθετήσεις και θέτουμε ένα ζήτημα την φορά.

Βρίσκουμε την ιδανική στιγμή. Δεν είναι όλες οι ώρες και οι μέρες το ίδιο. Κατά συνέπεια, μπορεί εμείς να θέλουμε να συζητήσουμε κάτι στο εδώ και τώρα, ωστόσο μπορεί να μην είναι καλή στιγμή για τον συνομιλητή μας. Αντίστοιχα, μπορεί εμείς να θεωρούμε ένα ζήτημα ύψιστης σημασίας, μπορεί όμως για το συνομιλητή μας, να μην αξιολογείται το ίδιο. Καλό λοιπόν είναι, να περιμένουμε ή και να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για μία ήρεμη και αποδοτική επικοινωνία.

Η Λουκία Τζωρτζακάκη είναι Συνθετική Ψυχολόγος, Πιστοποιημένη coach