Skip to main content

Αϋπνία: Γιατί σου συμβαίνει και πως να την αντιμετωπίσεις

από την Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή

Η αϋπνία είναι μια κατάσταση στην οποία κάποιος έχει δυσκολία για να πέσει για ύπνο ή να παραμείνει κοιμισμένος. Μπορεί να προκαλέσει υπνηλία, έλλειψη ενέργειας, άγχος, κατάθλιψη κ.α., σε όλη την διάρκεια της ημέρας. Μερικά συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε ακόμα πιο σοβαρές καταστάσεις. Γι΄ αυτό το λόγο, η αντιμετώπιση της αϋπνίας πρέπει να είναι άμεση και αποτελεσματική.

Χαρακτηρίζεται ως χρόνια ή βραχυπρόθεσμη, ανάλογα με το διάστημα εμφάνισης των συμπτωμάτων. Η χρόνια αϋπνία είναι όταν τα συμπτώματα διαρκούν το λιγότερο 3 νύχτες την εβδομάδα για περισσότερο από ένα μήνα. Η βραχυπρόθεσμη αϋπνία διαρκεί για λιγότερο χρόνο.

Υπάρχουν δύο τύποι αϋπνίας: η πρωτογενής αϋπνία και η δευτερογενής αϋπνία. Η δευτερογενής αϋπνία εξαφανίζεται, όταν δεν υπάρχουν οι αιτίες που την προκαλούν όπως σωματικές παθήσεις, φάρμακα, ουσίες ενώ η πρωτογενής αϋπνία χρειάζεται ιατρική βοήθεια.

Η αϋπνία δεν είναι σύμπτωμα αλλά το αποτέλεσμα κάποιας αιτίας. Μερικές από τις πιο συνηθισμένες αιτίες της αϋπνίας είναι ο πόνος, η δυσκολία αναπνοής, η ανησυχία, οι παρενέργειες φαρμάκων, οι ψυχικές διαταραχές (όπως κατάθλιψη, έντονο στρες), το κάπνισμα (η εξάρτηση από τη νικοτίνη μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο), το αλκοόλ, η καφεΐνη, το στρες, η εμμηνόπαυση, άλλες διαταραχές (Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, όπως η καούρα, ένας υπερλειτουργικός θυρεοειδής, οι εξάψεις).

Ο κάθε άνθρωπος βιώνει την αϋπνία με διαφορετικό τρόπο. Το κύριο σύμπτωμα της αϋπνίαςείναι η δυσκολία να τον πιάσει ο ύπνος η/και να διατηρήσει τον ύπνο. Άλλα συνήθη συμπτώματα είναι να:

•    Δυσκολεύονται να κοιμηθούν
•    Ξυπνάνε συχνά την νύχτα και δεν μπορούν να κοιμηθούν ξανά
•    Ξυπνάνε πολύ νωρίς το πρωί
•    Αισθάνονται κουρασμένοι όταν ξυπνάνε, λες και δεν έχουν κοιμηθεί καθόλου
•    Κοιμούνται για πολύ λίγο.
•    Αισθάνονται κοιμισμένοι όλη την ημέρα
•    Πιθανά προβλήματα στην συγκέντρωση και στη μνήμη.

Υπάρχουν τρόποι, τους οποίους, εφαρμόζοντας τους, μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση. Συγκεκριμένα:

•    Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχουμε ένα σταθερό ωράριο ύπνου, χωρίς να διαταράσσουμε σημαντικά το βιολογικό μας ρολόι.
•    Σημαντικό είναι να μην αγχωθούμε, όταν δεν κοιμόμαστε, γιατί έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, ο οποίος παρατείνει το πρόβλημα.
•    Ένα ζεστό μπάνιο, καταρχήν θα μας χαλαρώσει και θα μας αποφορτίσει από το άγχος ολόκληρης της ημέρας.
•    Ένα ζεστό ποτήρι γάλα πριν κοιμηθούμε μας ηρεμεί και μας χαλαρώνει.
•    Μην φάτε βαριά πριν κοιμηθείτε.
•    Βεβαιωθείτε ότι έχετε καλό στρώμα και αναπαυτικά μαξιλάρια.
•    Χρησιμοποιούμε το κρεβάτι μόνο για να κοιμηθούμε και όχι για άλλες δραστηριότητες της ημέρας, όπως διάβασμα.
•    Απόφυγε σύντομους ύπνους κατά τη διάρκεια της ημέρας – δεν βοηθά τον ύπνο μας το βράδυ ούτε παρέχει ουσιαστική ξεκούραση.
•    Ένταξε στο πρόγραμμα σου την άσκηση τουλάχιστον δύο με τρεις φορές την εβδομάδα.
•    Τέλος, καλό θα ήταν να αποφεύγουμε τους καφέδες, το τσιγάρο, το αλκοόλ τις βραδινές ώρες.

Η Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή είναι BSc Ψυχολόγος, MSc Προαγωγή Ψυχικής Υγείας και Πρόληψη Ψυχιατρκών Διαταραχών, alexandra.pavletsistefani@gmail.com