Αϋπνία: Γιατί σου συμβαίνει και πως να την αντιμετωπίσεις
από την Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή
Η αϋπνία είναι μια κατάσταση στην οποία κάποιος έχει δυσκολία για να πέσει για ύπνο ή να παραμείνει κοιμισμένος. Μπορεί να προκαλέσει υπνηλία, έλλειψη ενέργειας, άγχος, κατάθλιψη κ.α., σε όλη την διάρκεια της ημέρας. Μερικά συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε ακόμα πιο σοβαρές καταστάσεις. Γι΄ αυτό το λόγο, η αντιμετώπιση της αϋπνίας πρέπει να είναι άμεση και αποτελεσματική.
Χαρακτηρίζεται ως χρόνια ή βραχυπρόθεσμη, ανάλογα με το διάστημα εμφάνισης των συμπτωμάτων. Η χρόνια αϋπνία είναι όταν τα συμπτώματα διαρκούν το λιγότερο 3 νύχτες την εβδομάδα για περισσότερο από ένα μήνα. Η βραχυπρόθεσμη αϋπνία διαρκεί για λιγότερο χρόνο.
Υπάρχουν δύο τύποι αϋπνίας: η πρωτογενής αϋπνία και η δευτερογενής αϋπνία. Η δευτερογενής αϋπνία εξαφανίζεται, όταν δεν υπάρχουν οι αιτίες που την προκαλούν όπως σωματικές παθήσεις, φάρμακα, ουσίες ενώ η πρωτογενής αϋπνία χρειάζεται ιατρική βοήθεια.
Η αϋπνία δεν είναι σύμπτωμα αλλά το αποτέλεσμα κάποιας αιτίας. Μερικές από τις πιο συνηθισμένες αιτίες της αϋπνίας είναι ο πόνος, η δυσκολία αναπνοής, η ανησυχία, οι παρενέργειες φαρμάκων, οι ψυχικές διαταραχές (όπως κατάθλιψη, έντονο στρες), το κάπνισμα (η εξάρτηση από τη νικοτίνη μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο), το αλκοόλ, η καφεΐνη, το στρες, η εμμηνόπαυση, άλλες διαταραχές (Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, όπως η καούρα, ένας υπερλειτουργικός θυρεοειδής, οι εξάψεις).
Ο κάθε άνθρωπος βιώνει την αϋπνία με διαφορετικό τρόπο. Το κύριο σύμπτωμα της αϋπνίαςείναι η δυσκολία να τον πιάσει ο ύπνος η/και να διατηρήσει τον ύπνο. Άλλα συνήθη συμπτώματα είναι να:
• Δυσκολεύονται να κοιμηθούν
• Ξυπνάνε συχνά την νύχτα και δεν μπορούν να κοιμηθούν ξανά
• Ξυπνάνε πολύ νωρίς το πρωί
• Αισθάνονται κουρασμένοι όταν ξυπνάνε, λες και δεν έχουν κοιμηθεί καθόλου
• Κοιμούνται για πολύ λίγο.
• Αισθάνονται κοιμισμένοι όλη την ημέρα
• Πιθανά προβλήματα στην συγκέντρωση και στη μνήμη.
Υπάρχουν τρόποι, τους οποίους, εφαρμόζοντας τους, μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση. Συγκεκριμένα:
• Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχουμε ένα σταθερό ωράριο ύπνου, χωρίς να διαταράσσουμε σημαντικά το βιολογικό μας ρολόι.
• Σημαντικό είναι να μην αγχωθούμε, όταν δεν κοιμόμαστε, γιατί έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, ο οποίος παρατείνει το πρόβλημα.
• Ένα ζεστό μπάνιο, καταρχήν θα μας χαλαρώσει και θα μας αποφορτίσει από το άγχος ολόκληρης της ημέρας.
• Ένα ζεστό ποτήρι γάλα πριν κοιμηθούμε μας ηρεμεί και μας χαλαρώνει.
• Μην φάτε βαριά πριν κοιμηθείτε.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε καλό στρώμα και αναπαυτικά μαξιλάρια.
• Χρησιμοποιούμε το κρεβάτι μόνο για να κοιμηθούμε και όχι για άλλες δραστηριότητες της ημέρας, όπως διάβασμα.
• Απόφυγε σύντομους ύπνους κατά τη διάρκεια της ημέρας – δεν βοηθά τον ύπνο μας το βράδυ ούτε παρέχει ουσιαστική ξεκούραση.
• Ένταξε στο πρόγραμμα σου την άσκηση τουλάχιστον δύο με τρεις φορές την εβδομάδα.
• Τέλος, καλό θα ήταν να αποφεύγουμε τους καφέδες, το τσιγάρο, το αλκοόλ τις βραδινές ώρες.
Η Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή είναι BSc Ψυχολόγος, MSc Προαγωγή Ψυχικής Υγείας και Πρόληψη Ψυχιατρκών Διαταραχών, alexandra.pavletsistefani@gmail.com