Τι σου λέει το σώμα σου;

Το σώμα σου, σου στέλνει μηνύματα για την υγεία σου. Αν το ακούσεις, ενδεχομένως να προλάβεις προβλήματα πριν επιδεινωθούν!

Η μέση σας είναι μεγαλύτερη από τους γοφούς σας;

Πολλοί θεωρούν υπεύθυνη για τη φαρδιά μέση την κατανάλωση μπύρας, άλλοι πάλι ονομάζουν τα λίπη που προεξέχουν «λαβές» ή ακόμα και «σωσίβιο». Η αλήθεια ωστόσο, είναι ότι το λίπος γύρω από τη μέση του σώματός, δεν είναι ένδειξη υγείας.

Μάλιστα, μια μελέτη διαπίστωσε, ότι οι άνθρωποι που έχουν κανονικό βάρος, αλλά έχουν περίσσεια κοιλιακού λίπους γύρω από τη μέση μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή νόσο από εκείνους, που είναι επισήμως παχύσαρκοι.

Ο «ένοχος» είναι το στρώμα του λίπους, που ονομάζεται επίπλουν, το οποίο βρίσκεται μέσα στην κοιλιά και μάλιστα, επικίνδυνα κοντά σε σημαντικά όργανα. Το λίπος αυτό ονομάζεται ακόμη σπλαχνικό ή ενδοκοιλιακό λίπος. Μπορεί να ταξιδεύει γρήγορα στο συκώτι ή μέσω του αίματος να «εγκαθίσταται» στα τοιχώματα των αρτηριών.

Το κοιλιακό λίπος είναι ένδειξη του μεταβολικού συνδρόμου και έχει συνδεθεί με τις καρδιακές παθήσεις, την αρτηριακή νόσο και το διαβήτη. Μεταβολικό σύνδρομο ορίζεται η κατάσταση όπου κάποιος έχει τρία από τα τέσσερα σημεία: παχυσαρκία, με το λίπος να συγκεντρώνεται γύρω από τη μέση, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη και υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Όσοι παρουσιάζουν μεταβολικό σύνδρομο, είναι πιθανό να γίνουν προδιαβητικοί ή να παρουσιάσουν αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία είναι ο λόγος που ο γιατρός θα διατάξει τακτικό έλεγχο του διαβήτη και θα προτείνει αλλαγές στον τρόπο ζωής για να μειώσει τον κίνδυνο.

Αν και σαν σχήμα σώματος, το γνωστό ως «αχλάδι» (το λίπος συγκεντρώνεται σε γοφούς, μηρούς και πισινό) θεωρείται πιο υγιές από το «μήλο» (το λίπος συγκεντρώνεται στο κέντρο του σώματος), έχει και αυτός ο τύπος σώματος τα δικά του προβλήματα υγείας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι γυναίκες, που έχουν σχήμα σώματος «αχλάδι» έχουν υψηλότερο ποσοστό οστεοπόρωσης, πιθανώς λόγω του επιπλέον βάρους που έχουν χαμηλά στους γοφούς.

Δες κι αυτό: Να εξηγείς και να ζητάς εξηγήσεις

Μία νέα μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές στο UC Davis και δημοσιεύτηκε στο «Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism», αντικρούει την παλαιότερη άποψη, ότι τα άτομα με «σχήμα αχλαδιού» διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο για παθήσεις, όπως η καρδιοπάθεια και ο διαβήτης, από ό, τι τα άτομα με σχήμα «μήλου».

Οι ερευνητές διαπίστωσαν, ότι το λίπος που συγκεντρώνεται σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες ενός ατόμου για την ανάπτυξη μεταβολικού συνδρόμου.

Οι ερευνητές εξέτασαν μια ομάδα από 45 ασθενείς με πρώιμο μεταβολικό σύνδρομο και τα συνέκριναν με μια ομάδα ελέγχου 30 ατόμων, ίδιας ηλικίας και φύλου. Βρήκαν, ότι το λίπος στην οπίσθια περιοχή ανεβάζει το επίπεδο της πρωτεΐνης, που συνδέεται με υψηλή αρτηριακή πίεση και χαμηλή «καλή» χοληστερόλη.

Η μελέτη έρχεται σε αντίθεση με την μέχρι πρόσφατα επικρατούσα άποψη, ότι το κοιλιακό λίπος είναι το πιο επικίνδυνο από το λίπος σε άλλα μέρη του σώματος.

Μια άλλη μελέτη του 2008, που δημοσιεύθηκε στο «Archives of Internal Medicine» αποκάλυψε, ότι το μέγεθος της μέσης είναι πιο σημαντικός παράγοντας από το βάρος του σώματος, για τον προσδιορισμό των καρδιακών παθήσεων.

Επίσης, η μελέτη «Interheart», που δημοσιεύθηκε το 2004 και θεωρείται μία από τις κορυφαίες μελέτες σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου καρδιακής νόσου, διαπίστωσε ότι η αναλογία μέσης-ισχίων ήταν τρεις φορές πιο ακριβής στην πρόβλεψη του κινδύνου καρδιακής νόσου από ό,τι ο δείκτης μάζας σώματος.

Τα καλά νέα, βέβαια είναι ότι, η απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της «ένοχης» πρωτεΐνης μαζί με τον κίνδυνο για μεταβολικό σύνδρομο.

Οι ειδικοί επιμένουν ωστόσο, ότι ανεξάρτητα με τον τύπο σώματος του καθενός, η άσκηση, οι τακτικές επισκέψεις στον γιατρό και η ισορροπημένη διατροφή είναι οι παράγοντες που καθορίζουν την καλή υγεία.

Μήπως έχετε αδύνατα άκρα;

Τα πολύ αδύνατα πόδια και τα χέρια δεν είναι απαραίτητα κακό πράγμα, ειδικά μάλιστα αφού πολλοί άνθρωποι έχουν απλά μια γενετική τάση για πιο ευαίσθητα άκρα.

Αλλά τα κοκαλιάρικο άκρα μπορεί επίσης να είναι ένδειξη έλλειψης μυών και όπως είναι γνωστό, η χαμηλή μυϊκή μάζα είναι ένας παράγοντας κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και άλλες ασθένειες, που δεν ευνοούν τη μακροζωία.

Τα τελευταία χρόνια, πολλές ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει, ότι η μυϊκή μάζα σχετίζεται άμεσα με την κατάσταση της υγείας και τη διάρκεια ζωής. Καθώς μεγαλώνει ο άνθρωπος, έχει την τάση να χάνει μυϊκή μάζα σταδιακά, ξεκινώντας σε ποσοστό 1% ανά έτος στην εφηβεία και έπειτα επιταχύνοντας με ένα μέσο όρο της τάξης του 8% από τα 40 χρόνια και έπειτα.

Τα καλά νέα είναι, ότι η απώλεια της μυϊκής δύναμης δεν είναι αναπόφευκτη. Μελέτες έχουν δείξει, ότι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας μπορούν να χτίσουν και να διατηρήσουν τη μυϊκή τους δύναμη, σε επίπεδα μάλιστα σχεδόν ίσα με εκείνα που είχαν πριν κλείσουν τα 40 χρόνια. 

Έχετε χοντρούς αστραγάλους ή λίπος στα πόδια;

Εάν έχετε γεννηθεί με χοντρούς αστραγάλους, τότε, δυστυχώς, το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να ρίξετε το φταίξιμο .στους προγόνους σας. Αλλά αν οι αστράγαλοί σας έχουν παχύνει τους τελευταίους μήνες ή εβδομάδες, αυτό θα μπορούσε να είναι ένδειξη οιδήματος και κατακράτησης υγρών.

Αρκετοί άνθρωποι κάνουν κατακράτηση, όταν καταναλώνουν πολύ αλάτι ή όταν πετούν με αεροπλάνο, ενώ στην περίπτωση των γυναικών το φαινόμενο της κατακράτησης είναι σύνηθες όταν περιμένουν περίοδο.

Ωστόσο, η χρόνια κατακράτηση υγρών μπορεί επίσης να είναι ένα σημάδι καρδιακής ή νεφρικής νόσου, που σηματοδοτεί ότι αυτά τα όργανα δε λειτουργούν αποτελεσματικά και δεν επιτρέπουν την ομαλή κυκλοφορία του αίματος και των άλλων υγρών του σώματος.

Επιπλέον, η χρόνια κατακράτηση δεν αφήνει το σώμα να εκκρίνει τις τοξίνες και συνδέεται με σοβαρές καταστάσεις υγείας. Εάν παρατηρήσετε, ότι το οίδημα δεν υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες, καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας. 

Γιούλη Ματσαμά

Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής

Msc Διατροφή και Άσκηση