Γιατί δεν μπορείς να αποκτήσεις σταθερή σχέση;

από την Ανδριάννα Γεροντή

Ερώτημα που ακούω συχνά ως ειδικός να εκφράζεται από άνδρες και γυναίκες που νιώθουν ότι προσπαθούν πολύ για μια επιθυμητή σχέση, χωρίς να τα καταφέρνουν.

Όταν κάποιος μου εκφράζει την ανάγκη του να είναι σε μια σταθερή σχέση, συνοδευόμενη με το παράπονο πως οι εκάστοτε σύντροφοι που βρίσκειαρνούνται να δεσμευτούν, το πρώτο πράγμα που ρωτώ είναι: «Γιατί ενώ υποστηρίζεις πως επιθυμείς έναν άνθρωπο να δεσμευτείς, επιλέγεις έναν άνθρωπο ο οποίος φοβάται την δέσμευση»;

Εύλογα ερωτήματα

Μήπως και ο ίδιος κατά βάθος φοβάσαι τη σχέση και το κούμπωμα που εκείνη δημιουργεί, ακριβώς γιατί πονάει πολύ το ξεκούμπωμα;

Μήπως τελικά φοβάσαι τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν, όταν έρθεις ψυχικά πολύ κοντά σε έναν άλλο άνθρωπο;

Μήπως, τελικά, επιλέγεις ένα άτομο που σου μοιάζει και που έχετε τους ίδιους φόβους και ανησυχίες, δεδομένου πως ο άλλος, είναι καθρέφτης σου;

Μήπως ένας ευγενικός και ευαίσθητος άνδρας είναι απειλή για σένα δεδομένου πως θα εισχωρήσει μέσα σου, θα σπάσει το σκληρό εξωτερικό περίβλημα που με κόπο έχτισες και θα γίνεις και εσύ ευαίσθητη και εκμεταλλεύσιμη σαν την μητέρα σου;

Μήπως έχεις μεγαλώσει μέσα σε ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο καταπίεσης και  το «κοντά» σε κάνει να φοβάσαι τον άλλον που όπως ο γονιός τότε, θέλει να κυριαρχήσει στην ζωή σου;

Ή μήπως στην παιδική σου ηλικία, βίωσες συναισθηματική εγκατάλειψη και  κάθε φορά που απομακρύνεται ο σύντροφός σου, νιώθεις πως μπορεί να σε εγκαταλείψουν ξανά, με αποτέλεσμα να γαντζώνεσαι επάνω του, πνίγοντας τον;

Έχεις άραγε ποτέ αναλογιστεί γιατί ελκύεις στην ζωή σου μόνο προβληματικές περιπτώσεις; 

Επαναλαμβανόμενα μοτίβα

Η συντροφική σχέση είναι η αμέσως επόμενη, με την οποία ερχόμαστε τόσο κοντά μετά την γονεϊκή. Επομένως, τείνουμε να επαναλαμβάνουμε τη σχέση που είχαμε με τους γονείς μας και μέσα από εκείνη, αναβιώνουμε και όλες  τις δυσκολίες και τον πόνο που την συνόδευαν.

Κάτι ανάλογο κάνει και ο εκάστοτε σύντροφος και κάποιο κοινό μας συνδέει.

Εάν η πρώτη αυτή σχέση, λοιπόν, η γονεϊκή, δεν λειτουργούσε έτσι, ώστε να νιώθουμε χαρά, αγάπη και αναγνώριση, μοιάζει σαν να αναβιώνουμε την ίδια δυσκολία και στην τωρινή ερωτική σχέση, νιώθοντας για ακόμη μια φορά, στέρηση ικανοποίησης. Γιατί και τώρα όπως και τότε, κάτι επιθυμούσαμε να πάρουμε αλλά ποτέ δεν το καταφέραμε.

Παρόλα αυτά, παραμένουμε στη σχέση, με την ελπίδα πως  αυτή τη φορά όλα θα πάνε καλά και θα πάρουμε εκείνο που τόσο πολύ επιθυμούμε.

Για να βρει κάποιος το μοτίβο που επαναλαμβάνεται στις σχέσεις του, χρειάζεται να δουλέψει με τον εαυτό του και να συνειδητοποιήσει τι είδους μαμά είχε γιατί στην ουσία, ψάχνουμε για έναν ιδανικό σύντροφο που θα μας αγαπήσει και θα μας αποδεχτεί γι αυτό που είμαστε, όπως έπρεπε να είχε κάνει η μαμά τότε.

Ψάξε μέσα σου

Επομένως το πρώτο και σημαντικό βήμα ώστε να κατανοήσουμε πως συμβάλλουμε εμείς οι ίδιοι σε όλο αυτό είναι η συνειδητοποίηση των εσωτερικών αναγκών και συγκρούσεων που υπάρχουν βαθιά μέσα μας.

Δες κι αυτό: Αυτό είναι το πρωινό μου!

Η συνειδητοποίηση του τι πιστεύει ο καθένας για την σχέση, τον εαυτό του, πόσο θέλει, πόσο μπορεί και πόσο πιστεύει πως αξίζει.

Πολλές φορές οι άνθρωποι λένε πως αναζητούν μια σχέση που θα τους δίνει συναισθηματική ικανοποίηση, αλλά βαθιά μέσα τους, δεν πιστεύουν πως αυτό μπορεί να τους συμβεί στην πραγματικότητα ή πιστεύουν πως δεν τους αξίζει να έχουν μια τέτοια σχέση. Είναι εκείνη η εσωτερική φωνή του κριτή (γονέα) που  όλοι έχουμε μέσα μας και που δεν σταματά να μας υπενθυμίζει πόσο ανάξιοι είμαστε, πόσο ανίκανοι, πόσο χοντροί ή πόσο άσχημοι.

Ακούγοντας αυτές τις φωνές ασυνείδητα τις πιστεύουμε και τις εκπέμπουμε και στους άλλους, στέλνοντας τους το μήνυμα να μας απορρίψουν. Έτσι, ενώ λεκτικά το μήνυμα που στέλνουμε είναι «θέλω να κάνω μια σταθερή σχέση», οι πράξεις μας στέλνουν το μήνυμα «δεν αξίζω, δεν είμαι σημαντική, όμορφη,  σίγουρα δεν θα με προτιμήσεις».

Εν κατακλείδι, τα βαθύτερα εσωτερικά μπλοκαρίσματα που εμποδίζουν κάποιο άτομο να πραγματοποιήσει την επιθυμία του για μια σταθερή σχέση μπορούν να διαλευκανθούν και να λυθούν μέσα από την γνώση του εαυτού του και την αναγνώριση των πραγματικών αναγκών του.

Θα πρέπει να εξετάσει με ειλικρίνεια τις πεποιθήσεις του. Να διερευνήσει τι είναι αυτό που τον  τρομάζει στην προοπτική μιας μακροχρόνιας συντροφικής σχέσης, ποιοι είναι οι φόβοι αλλά και οι προσδοκίες του και να εντοπίσει τα μοτίβα συμπεριφοράς που αναπαράγει και που είναι υπεύθυνα για την διάλυση των σχέσεων του.

Γιατί σε μια συντροφική σχέση, δεν ταιριάζει η ανοχή και η ελεημοσύνη. Δεν μπορείς να επιλέξεις κάποιον για να μην είσαι μόνος, γιατί είναι ο μόνος που σε πρόσεξε, επειδή τον λυπάσαι, θέλεις να τον σώσεις ή επειδή είσαι η μόνη που τον αντέχεις.

Ένας άνθρωπος που γνωρίζει τον εαυτό του είναι ολόκληρος και αναζητά έναν άλλο ολόκληρο άνθρωπο, για να συμπορευτούν. Όχι έναν μπαμπά ή μια μαμά για να πάρει ασφάλεια ούτε  ένα παιδί για να το νταντέψει, να το μεγαλώσει ή να του μάθει. Έναν άνθρωπο ολόκληρο, όπως ο ίδιος.

Το παρελθόν μας είναι δεδομένο πως δεν αλλάζει. Ωστόσο, εκείνο που μπορεί ν' αλλάξει είναι ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύσαμε και κατανοήσαμε τα γεγονότα και αυτό γίνεται μέσω της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, με αποτέλεσμα να αποκτήσουμε όλοι, την επιλογή να πραγματοποιήσουμε τις επιθυμίες μας και να χαρούμε μια ισορροπημένη συντροφική σχέση.

Η Ανδριάννα Γεροντή είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, συντονίστρια ομάδων του ΚΕ.ΘΕ.ΣΥ, www.kethesy.gr